Ziya GÜNEY

Ülkemiz gündeminde bir süreden beri kent merkezine motorlu vasıtaların paralı olarak girmesi ve kent merkezinin yayalara tahsis edilmesi gibi siyasi iktidarın bir projeden söz ediliyor…

Biz bu konuyu uzun yıllar önce de birkaç defa köşe yazılarımızda ve diğer zeminlerde dile getirmiş ve batı ülkelerindeki birçok Büyükşehirlerde uygulanan kent merkezini yayalaştırma projelerinden (Fussgāngerzone) de örnekler vermiştik…

Batı ülkelerinin birçok kent merkezinde bu trafik sistemi uzun yıllardan beri uygulanmakta olup başta Londra olmak üzere bazı kentler kent merkezine giren motorlu araçlardan ücret almakta bazı kentler de kent merkezine girişi caydırıcı hale getirecek tedbirleri devreye sokmaktadırlar.

Bizde bu sistemin uygulanabilmesi için öncelikle kent içi ulaşım  alt yapısının hazırlanması gerekir.

-Öncelikle kent resmi kurumları, okul ve ticaret merkezlerini kentlerin uygun bölgelerindeki yeni cazibe merkezlerine taşımak gerekir. Biz yerel yönetimlerde görevde olduğumuz dönemde valilik, özel idare, milli eğitim, vakıflar vesaireyi yaptığımız planlama ile Çarşamba’ya nakletmenin en önemli alt yapısını hazırlamıştık.

-Özellikle kent merkezine giriş noktalarında çok katlı yer altı ve yer üstü otoparkları yapılması gerekir.

-Kentlerimizde, kent merkezlerine kentlerin çevresindeki her semtten metro ve raylı sistemler ve diğer toplu ulaşım araçları ile birkaç dakikalık aralıklarla yolcu taşıyacak kent içi ulaşım sisteminin kurulması gerekir.

-Kent merkezinde motorlu taşıtların bir bölümünü mutlaka yer altına indirecek metro inşaatları hizmete sokulmalıdır.

-Topoğrafyası uygun kentlerimiz ve kentlerimizde bisiklet kullanımını yaygınlaştıracak bisiklet yolu yapımına ağırlık verilmelidir.

-Bütün bu fiziki yapılara ilaveten ulaşım kültürü de önemlidir. Batı ülkelerinde kentlerin birçoğunda yüksek bürokratlar, bakanlar hatta başbakanlar bile evleri ile iş yerleri arasına toplu taşım araçları ile gidip gelmektedirler.

-Bu kültüre sahip yerel ve merkezi idare yöneticileri vatandaşlarını toplu taşım vasıtaları ile yolculuk yapmaya teşvik etmekte aynı zamanda da kentlerde yüksek oranlarda seyreden CO2 karbondioksit oranını da azaltmak için mesaj vermektedirler…

Londra örneğine gelince,

-Londra kent merkezinde 22 hektarlık bir alan paralı giriş kapsamında kalmaktadır.

-Giriş yasağı 07.00-18.30 arasında uygulanmaktadır.

-Giriş ücreti halen 7 sterlindir.

-Uzun yıllar süren hazırlıklardan sonra uygulama 2003 yılında başladı. Bu uygulama ile kent merkezine giren motorlu vasıta sayısında yüzde 30 düşüş sağlanabildi.